Op een herfstige dinsdag gaan Cindy en Patricia op bezoek bij de Circulaire Werkplaats Utrecht (CWU) in kringloopwarenhuis de Arm in Hoograven. Zij maken er kennis met werkbegeleider Wim de Jongh en met teamleider Jasper van der Vooren. Zij vertellen alles over de werkwijze en begeleiding die zij bieden en de producten die zij maken.
interview: Cindy Prest | fotografie: Patricia Weijburg
We melden ons aan de voorkant van het pand bij Kringloopwarenhuis De Arm, waar werkbegeleider Wim de Jongh ons ophaalt. Met teamleider Jasper van der Vooren lopen we door de werkplaats naar de spreekruimte boven. Patricia en ik worden gelijk enthousiast bij het zien van de deelnemers die druk aan het schuren, timmeren en uitmeten zijn. Ambacht, creativiteit en de heerlijke geur van hout. Blij worden we van de opgeknapte oude meubels in vrolijke kleuren en van de zelfgemaakte tafelbladen – naar eigen ontwerp of een designmix met retro restmateriaal. Zo staat de buffetkast van oma ineens hip te wezen in een huiskamer!
Wat is de CWU?
De Circulaire Werkplaats Utrecht is onderdeel van WIJ 3.0 en is ontstaan in samenwerking met Kringloop De Arm en Emmaus Domstad en – Haarzuilens. WIJ 3.0 is verantwoordelijk voor de deelnemers en de begeleiding. Vooral met restmaterialen bedenkt CWU concepten voor nieuwe producten. En dit alles handgemaakt door de deelnemers. Jasper vertelt dat de gemeente, provincie en andere partijen zoals IKEA erg geïnteresseerd zijn in wat CWU doet. “Zij zien ons als een voorbeeld van een circulair ambachtscentrum in Utrecht. Dit wordt ook wel het Upcyclecentrum genoemd. WIJ 3.0 is al geruime tijd nauw betrokken bij de start van UP, een groot upcyclecentrum in Utrecht. Hiermee wil gemeente Utrecht afvalstromen verkleinen en hergebruik van materialen stimuleren om zo de circulaire economie te vergroten.”
“De toegenomen vrijheid in opdrachten biedt ontzettend veel ruimte voor eigen ideeën.”
Patricia vertrekt met Wim richting de werkplaats om foto’s te nemen en ik start met Jasper het interview. Zittend met een kop koffie vertelt hij: “Vanaf januari dit jaar is er veel veranderd bij CWU. Er zijn twee nieuwe werkbegeleiders aangenomen en ik ben in januari gestart als de nieuwe teamleider. Ook stopte de samenwerking met een kunstenares die van alles ontwierp. Deze veranderingen waren best heftig voor de deelnemers. Onze activeringscoach Nancy heeft de landing van al deze veranderingen weten te verzachten.”
Uniek werk voor opdrachtgevers
Boven de werkplaatsgeluiden uit vertelt hij verder: “Sinds februari zijn we vrijer gaan werken. Voorheen werkten we grotendeels voor een vaste opdrachtgever en nu zijn het vaker unieke opdrachten waarbij we veel meer ruimte hebben voor eigen ontwerp. Deelnemers kunnen meer doen wat ze leuk vinden en kunnen. Unieke opdrachtgevers zijn bijvoorbeeld ontwerpbureaus, particulieren en maatschappelijke organisaties. Momenteel maken wij meubels voor “Het Oefenplein” van de Bibliotheek in Overvecht waar bezoekers hun digitale vaardigheden kunnen oefenen. Daarnaast worden onze meubels verkocht bij De Arm. Het was zoeken in alle veranderingen naar structuur en daarin zijn we nog steeds aan het bouwen. De toegenomen vrijheid in opdrachten biedt ontzettend veel ruimte voor eigen ideeën en uniek werk, maar de keerzijde is dat je bij ieder product het wiel opnieuw een beetje uit moet vinden.”
Jasper vervolgt: “We zijn inmiddels goed op weg. Bijvoorbeeld door inrichting van dagdelen met leermomenten voor drie werkniveaus, zodat deelnemers die dat willen nog meer uit zichzelf halen. Of door het vormen van ontwerpgroepjes bij unieke opdrachten waarbij we deelnemers betrekken vanaf de tekentafel.” Hij wijst erop dat het leuk zou zijn om meer samen te werken met het Maliegilde voor het maken van bepaalde onderdelen zoals metalen onderstellen. Balans houden blijft bij alles het allerbelangrijkste. De toekomstplannen moeten behapbaar blijven voor de deelnemer. De volgende afspraak wacht op hem en Jasper vertelt op de valreep: “We hebben een heel leuk project gedaan samen met ONZE (fabrikant van circulair design met sociale impact) voor IKEA. Dit bood onze deelnemers en een werkbegeleider de kans een kijkje te nemen in de keuken van de professionele designwereld.”
“En andersom was het leuk om te zien dat het bedrijfsleven en de overheid geïnspireerd raakten door onze werkplaats en de mooie ideeën van onze deelnemers. Of dit leidt tot een productieopdracht moeten we nog beoordelen.”
Een oude creatieve rot in het vak
Wim is inmiddels aangeschoven en neemt het stokje over. “Wekelijks werk ik twee dagen voor CWU als een van de twee werkbegeleiders. Ik heb een creatieve achtergrond als meubelmaker en rekwisiteur (iemand die zorgt voor alle voorwerpen die nodig zijn op een toneel- of filmset). In de afgelopen jaren deed ik veel decor-opdrachten voor tv zoals: Sesamstraat, Klokhuis en Toen was geluk heel gewoon. Tegenwoordig doe ik naast CWU alleen nog een paar grote opdrachten.”
“Mijn creativiteit kan ik hier prima kwijt. Ik vind meubels maken en kleuren samenstellen heerlijk om te doen. Ook de vrijheid in het bedenken en uitwerken van eigen ideeën, maakt het werk hier leuk. De CWU geeft structuur en mij persoonlijk ook veel rust. Televisiewerk betekent harde deadlines en – budgetten en die stress hebben we hier niet. Mijn dag start om 08.00 uur en dan zet ik alles klaar voor de deelnemers en zet ik koffie, want daar beginnen we altijd mee. Daarna deel ik de deelnemers in, na overleg over wat ze willen en leuk vinden voor die dag. Sommigen willen alleen schuren, anderen vinden het leuk om een meubel in elkaar te zetten. Ik weet welk werkniveau per deelnemer haalbaar is en daar houd ik rekening mee.”
“Wat ook een boost geeft is dat we bij De Arm gelijk zien wat er wordt verkocht en van wie.”
Verkoop en creativiteit werken aanstekelijk
“We bewerken de materialen eerst voor – bij houtbewerking plamuren we gaatjes dicht om daarna te schuren. Deelnemers leren hierbij wanneer ze grof of fijn schuurpapier gebruiken. Bij een unieke opdracht betrek ik ze bij het lezen van de ontwerptekening. We maken dan een “zaaglijst” waarbij we van te voren alle latjes op maat zagen die we nodig hebben. Door het werk voor te doen, motiveer ik deelnemers om een volgende stap te proberen. Vaak werkt het, soms ook niet. Alles is prima, ook als je alleen maar wilt schuren blijf je hier welkom. Wat ons een boost geeft is dat we bij De Arm gelijk zien wat er verkocht wordt en van welke maker. Ook creativiteit werkt aanstekelijk. Zo maakten we een wandmeubel van doormidden gezaagde tafels en hebben we een ideeënbusje voor ingevingen.”
“De modekleuren en trends houd ik bij. Tegenwoordig spelen we met kleurentinten door bepaalde delen van meubels in een andere tint te schilderen waardoor je meer diepte krijgt. Voor de toekomst zie ik op creatief gebied dat CWU met meer onderscheidenheid en vaardigheden nog beter inspeelt op unieke opdrachten. Als we met online filmpjes vertellen we wat we doen en kunnen, bereiken we makkelijker en meer opdrachtgevers.”
Na het interview neuzen Patricia en ik nog even bij De Arm. Bij het zien van de meubels die te koop staan val ik gelijk voor een retrodesign bijzettafeltje in oud-groen met een zelfontworpen tafelblad en ouderwetse pootjes. Verkocht, deze is voor mij!
Over de Circulaire Werkplaats
Kijk voor meer informatie op www.wij30.nl/circulaire-werkplaats
Zelf aan de slag bij de Circulaire Werkplaats Utrecht? Neem contact op met activeringscoach Nancy van Asbeck via activeringscoach@wij30.nl of 06 25 64 52 37.
