Op de maatschappelijke opvanglocatie aan de Biltstraat werken het Leger des Heils, de Tussenvoorziening en WIJ 3.0 samen aan activering. Vanaf maart 2022 is daar de pilot ‘Versneld Vernieuwen’ van start gegaan. Daarin werken we anders dan andere 24-uurs opvanglocaties. Op maandag, dinsdag en donderdag zijn Marije (van de Tussenvoorziening) en Sigrid (van WIJ 3.0) aanwezig op de locatie. Zij werken als activeringscoaches en motiveren bewoners tot activering op ‘outreachende’ wijze. Het doel is dat alle bewoners op hun eigen manier en in hun eigen tempo weer structuur in de dag krijgen. Dit kan op verschillende manieren.

Tekst: Marije Kruijt (Tussenvoorziening) en Sigrid van Vliet (WIJ 3.0).

Naar een zinvolle daginvulling

De één werkt bij het Wijkonderhoudsteam van WIJ 3.0 en houdt de straten rond de Biltstraat schoon. De ander heeft een baan bij binnenkomst, maar vindt het prettig als iemand meekijkt. Met sommige bewoners zoeken we naar vrijwilligerswerk. Het maken van een CV, solliciteren op een vacature, maar ook het vinden van (laagdrempelige) dagbesteding behoort tot de mogelijkheden. Samen kijken de activeringscoaches en bewoners naar wat er nodig is en naar waar men zich goed bij voelt. Voor iedereen is het belangrijk om een zinvolle dag-structuur te hebben en met plezier naar (vrijwilligers)werk of dagbesteding te gaan. Dat staat bij ons dan ook boven aan de agenda!

Waar het in het begin nog wat zoeken was hoe dit effectief vorm te gegeven, was het Wijkonderhoudsteam van WIJ 3.0 vanaf de start op maandag en donderdag op de Biltstraat aanwezig. Bewoners konden direct vanuit de opvanglocatie de wijk in om zwerfafval te gaan rapen. Laagdrempelig en daardoor effectief, de eerste bewoners gingen vrij snel aan de slag. Buren blij, wij blij!

Actief contact zoeken

Op maandag, dinsdag en donderdag is er een spreekuur waar bewoners binnen kunnen lopen voor alle vragen over vrijetijdsbesteding, werk, vrijwilligerswerk, sporten en klusjes doen. Naast de spreekuren eten de activeringscoaches mee met de bewoners, maken zij op laagdrempelige wijze contact en gaan langs alle deuren om kennis te maken. Waar word je warm van? Wat heb je vroeger gedaan? Is er iets wat je zou willen leren? Niks is te gek, samen bedenken we een passend plan.

Ervaringen van bewoners

In de afgelopen tijd zijn duidelijk successen geboekt. Het is nu voor een grote groep bewoners steeds vanzelfsprekender dat werken, sporten of leren nodig is voor herstel. Samen met Stadsteam Back Up kijken we wat passend zou kunnen zijn in het traject waar bewoners in zitten en wordt gezocht naar samenwerking die op elkaar aansluit. Om een beeld te krijgen wat bewoners zoal doen en duidelijk te maken waarom deze pilot goed verloopt hebben we een aantal voorbeelden op papier gezet. Met toestemming van de bewoners mogen wij deze zes verhalen (anoniem) delen.

Verhalen van de pilot Versneld Vernieuwen

Vogelopvang

“M zit al lange tijd in de opvang. In het verleden zwierf M overdag rond in de stad en vond het niet altijd makkelijk om rust te vinden in de opvang. Tijdens de eerste ontmoeting met M zag hij het niet zitten om aan de slag te gaan, hij had veel aan zijn hoofd en dacht dit niet te kunnen combineren met werken. Elke week dronken we koffie, praten wat over het leven en wenste elkaar een fijne dag. Na een aantal weken vertelde M dat hij vroeger veel in de bosbouw had werkt en daarbij landmetingen uitvoerden. Hij genoot er van om buiten te zijn en vertelde gek te zijn op dieren. Voorzicht gebruikte ik deze ingang om te kijken of hier een opening zat M op een plek te krijgen waarbij hij bezig zou zijn en structuur zou gaan krijgen in zijn leven.

Ik vertelde hem over de vogelopvang en de vrijwilligers die zij zochten. Zijn reactie was voorzichtig, maar positief. Samen besloten we op pad te gaan, alleen even kijken kon geen kwaad. Afhaken kon altijd nog. Bij het binnenstappen van de opvang stond er een andere M naast mij. Rechte schouders, helder geformuleerde vragen en kennis over vogels en bomen. Tijdens de rondleiding en het gesprek werd snel duidelijk dat M zijn plekje had gevonden. We spraken werkdagen af en een rustige opbouw in uren. Niet veel later kreeg ik een telefoontje van M. ‘Marije het is superleuk, zullen we vragen of ik een extra dag mag werken, alleen zaterdag en zondagochtend is zo weinig’.

Inmiddels werkt M 3 tot 4 dagen in de opvang. Toen ik hem vroeg wat het werkt hem brengt, gaf M aan dat het hem vrijheid geeft. Hij drinkt niet van te voren en heeft iets om naar uit te kijken. Zijn stemmen zijn minder als hij met de dieren is. M mag niet werken door de situatie waar hij inzit, maar heeft nu het gevoel dat hij nuttig bezig is. Bij de vraag wat hij het leukste vindt, twijfelt M. Afscheid nemen van een vogel is soms verdrietig, maar wel fijn voor de vogel en wij hebben ons werk goed gedaan. Maar stiekem is de pauze en koffie drinken met de collega’s ook wel heel leuk.”

Ouderenzorg

“Tijdens de ontmoeting met G geeft hij duidelijk aan dat activeren niet voor hem bedoeld is. Hij heeft alles goed op een rijtje en regelt het zelf. Zijn uitkering is prima en zijn dagindeling ook. Toch hebben we een aantal gemeenschappelijke interesses waardoor het gesprek op gang komt. Ik nodig G uit voor een rondje naar de jumbo en al pratend lopen we die kant op. G verteld over waar hij vandaan komt en het werk wat hij deed. G is druk bezig met zijn herstel en bezoekt bijeenkomsten om niet terug te vallen. Een tijdje dacht hij er aan om te gaan werken in de zorg, maar omdat hij geen VOG aan kan vragen heeft hij dit idee laten varen. Gaande het gesprek groeit het vertrouwen en nodig ik hem uit om toch eens samen te onderzoeken wat er nodig is.

We stellen een CV op, solliciteren op vrijwilligers functies en binnen een aantal dagen zitten we op gesprek bij Abrona. Zij zijn opzoek naar vrijwilligers en bieden interne opleidingen aan wanneer ze tevreden zijn. G gaat aan de slag en wordt vrijwilliger op de gesloten afdeling voor ouderen. Een plek waar je stevig in je schoenen moet staan. Hij geniet enorm en denkt er over een opleiding te doen. Eerst gaat G verder met zijn herstel, later zal hij besluiten of hij de opleiding wil doen. Ondanks het niet aan kunnen vragen van een VOG hebben we hier gesprekken over kunnen voeren en zij ze blij met hem.”

WIJ aan de Werf

“J loopt de trap op, stelt zich voor en zegt “Ik heb gehoord dat ik hier aan activering moet doen, ik kan alleen niet echt werken”. Hij geeft aan niet graag in een groep te werken en rustige klusjes wil doen. tegelijk moet het wel gezellig zijn. J heeft het idee dat mensen last hebben van zijn ticks en dat hij niet meer kan werken. Samen onderzoeken we waar zijn interesses liggen, bezoeken de activiteiten/arbeidsmarkt bij de Sleep-Inn waar hij in contact komt met werkbegeleider Sanne van WIJ 3.0. Op de terugweg naar de Biltstraat vertelt hij dat het aanbod van WIJ aan de Werf hem erg aanspreekt en een kennismakingsgesprek wordt snel gepland.

Na de proefochtend komt J heel enthousiast terug en geeft aan het superleuk te vinden. Dezelfde week start hij structureel bij WIJ aan de Werf en houdt zich bezig met het maken van boekjes en pakt zeepjes in. Hij mag dit alleen doen en vertelt dat het er gezellig is. Iedere maandag en dinsdag vertrekt J met een grote glimlach naar WIJ aan de Werf. Daarnaast kookt hij iedere maandagavond op De Biltstraat en is ook hier zichtbaar op zijn plek. Andere dagen van de week is hij in de keuken te vinden. Met veel plezier maakt hij gebruik van Sport-Inn van Sport Coalitie Utrecht. De diverse activiteiten geven hem de structuur waarnaar hij op zoek is.”

Tuinonderhoud

“M heeft eerder gewerkt als verkeersregelaar, maar na zijn uithuiszetting is hij hiermee gestopt. Hij heeft tijdelijk bij een vriend gelogeerd en rondgezworven. M heeft nog wel contacten en werkt soms als verkeersregelaar in de weekenden bij evenementen. Zijn begeleider van Stadsteam motiveert hem te werken en verteld hem over functies bij Galgenwaard. Hij ziet dat niet zitten, houdt ook gesprekken over werk met mij af en gaat aan de slag met de tuin van de Biltstraat. Dit blijkt een ingang om te kijken of het onderhouden van tuinen interessant voor hem is.

Samen bespreken we diverse opties. Een afspraak wordt gemaakt voor kennismaking bij Ghanaplein van WIJ 3.0 waar een moestuin is. Samen gaan we naar Project Binnenbos van het Leger des Heils in Driebergen. Hij is zeer te spreken over de twee dagen die hij daar zou kunnen werken. Het buiten werken zal hem de nodige rust gaan brengen, geeft hij aan. Op de dag waarop hij zou starten, is hij zijn plek vanwege wangedrag bij de Biltstraat kwijt en gaat dit traject helaas niet door”.

50|50 Food

“L verkoopt al sinds jaar en dag de daklozenkrant. Inmiddels wordt L ouder en is dit in de winter toch wel koud. L vertelt van koken te houden en graag soep te maken. Samen stappen we in de bus richting 50/50 Food. Tijdens het eerste gesprek vertelt L dat soep zijn favoriete gerecht is. Bij 50/50 food maken zij soep voor de medewerkers, deelnemers en voor Herstart. Dit ziet L zitten. Op dit moment gaat L op maandag en donderdag naar 50/50. Is het mooi weer dan verkoopt hij zijn krant op dinsdag, maar met slecht weer werkt hij nog een dagje bij 50/50. Waar L in eerste instantie nauwelijks inkomsten had door de situatie waar hij in zit verdient hij nu gemiddeld 30 euro per week. Elke week legt hij 2 euro apart om te sparen. Dan kan hij op een dag zijn zus bezoeken in Hongarije”.

Taalles

“Y wil studeren vertellen de medewerkers van het Leger des Heils. Hij verveelt zich en had in het land waar hij woonde een goede baan als accountant. Y spreekt echter bijna geen Nederlands. Via de gemeente vragen we taallessen aan en bekijken we de opties. Eerst richten we ons op de Nederlandse taal, en daarna zullen we kijken naar opleidingen. We spreken af bij de gemeente, hebben een positief gesprek en zij zullen de lessen van Y betalen. Momenteel gaat Y 3 dagen per week naar Sagenn, een taalschool in Utrecht. Steeds vaker krijg ik in het Nederlands WhatsApp berichten, Y gaat zichtbaar hard vooruit en oefent veel”.

Inzet activeringscoaches maakt pilot succes

We kunnen concluderen dat de inzet van activeringscoaches op de Biltstraat zijn vruchten afwerpt. Door bewoners op diverse momenten van de dag te benaderen, met respect, zonder oordeel en door op sensitieve wijze gesprekken te voeren, ontstaat een veilige omgeving waarin zij bereid zijn stappen te zetten. We zien mensen minder hangen en meer aan de slag gaan. Het is merkbaar dat bewoners zich gehoord, gezien en gewaardeerd voelen. Op verschillende manieren proberen we ook de buurt in te zetten. In de buurtapp plaatsen we bijvoorbeeld oproepjes voor het vinden van taalmaatjes die bewoners kunnen ondersteunen bij hun Nederlandse taallessen.

Openingen vinden

Met deze doelgroep is het niet te voorkomen dat ze soms uit beeld raken; elke winst is dus een stap in de juiste richting van herstel. Prettig aan deze manier van werken is dat we de tijd kunnen nemen voor het opbouwen van een werkrelatie. Door steeds terug te keren en opnieuw het contact te zoeken, bieden zich openingen aan die je in vluchtig contact niet altijd ziet. Wij zijn daarom ook zeer enthousiast over deze pilot!